Πώς θα σώσετε τα δασωμένα χωράφια, τι θα γίνει με τις παρανόμως εκχερσωμένες εκτάσεις & τα αυθαίρετα κτίσματα
Πηγή : B2Green.gr
Η ανάρτηση των δασικών χαρτών για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας έβγαλε πολλούς σκελετούς από την ντουλάπα. Αναδείχθηκαν προβλήματα που για δεκαετίες παρέμεναν κρυμμένα κάτω από το… χαλί, τα οποία στη συνέχεια έφεραν βροχή αντιρρήσεων από εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, μπλοκάροντας την ολοκλήρωση του Δασολογίου και κατ’ επέκταση του Κτηματολογίου.
Το πρώτο πρόβλημα που αφορούσε το ιδιοκτησιακό ζήτημα – είχε ξεσηκώσει τους ιδιοκτήτες γης, κυρίως σε Δωδεκάνησα, Ανατολική και Δυτική Μάνη, νησιά του Βορείου Αιγαίου, Κυκλάδες, Ιόνιο και Κρήτη – επιλύθηκε σχετικά εύκολα από την αρμόδια Γενική Διεύθυνση Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών, εξαιρώντας τις εκτάσεις ασπαλάθων από τη δασική νομοθεσία.
Για το δεύτερο ζήτημα των 6,8 εκατομμυρίων στρεμμάτων δασωμένων αγρών (εκτάσεις άλλοτε αγροτικές που στην πορεία του χρόνου εγκαταλείφθηκαν και δασώθηκαν) ψηφίστηκε ρύθμιση που τις «απεγκλωβίζει». Παραμένουν ωστόσο σε εκκρεμότητα δύο πολύ πιο δύσκολοι… γρίφοι που αφορούν την τύχη αφενός των παρανόμως εκχερσωμένων εκτάσεων, για τις οποίες αγρότες για δεκαετίες ελάμβαναν κοινοτικές επιδοτήσεις, και αφετέρου των συστάδων αυθαίρετων κτισμάτων που βρίσκονται σε δάση και δασικές εκτάσεις. Για τον πρώτο η σχετική ρύθμιση αναμένεται τον Σεπτέμβριο, ενώ για τον δεύτερο η λύση του έχει μετατεθεί στο μέλλον. Σήμερα «Το Βήμα» επιχειρεί να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τους δασωμένους αγρούς, προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες να γνωρίζουν εάν και πώς μπορούν να αξιοποιήσουν την περιουσία τους.
1 Τι άλλαξε με τη ρύθμιση για τους δασωμένους αγρούς;
Ρυθμίζεται αφενός το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων, οι οποίες αποδεδειγμένα στο παρελθόν είχαν αγροτική μορφή και δασώθηκαν αργότερα λόγω εγκατάλειψης (στον Δασικό Χάρτη εμφανίζονται ως ΑΔ), αφετέρου η διαχείρισή τους αναλόγως της μορφής τους στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή του 1960 και σήμερα. Ειδικότερα, καταργήθηκε η διοικητική διαδικασία που ακολουθούσαν οι υπηρεσίες τα τελευταία χρόνια για την αναγνώριση των εν λόγω εκτάσεων ως ιδιωτικών επί τη βάσει τίτλων ιδιοκτησίας οι οποίοι ανάγονταν πριν από την 23η Φεβρουαρίου 1946 (ημερομηνία εισαγωγής του Αστικού Κώδικα) και ορίζεται ρητά ότι το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας επί των εν λόγω εκτάσεων, εκτός αν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου. Οσον αφορά τη διαχείρισή τους, προβλέπεται η υπαγωγή τους στη δασική νομοθεσία όσων σήμερα έχουν μορφή δάσους και η εξαίρεση όσων έχουν μορφή δασικής έκτασης.
2 Ποιες εκτάσεις υπάγονται στις νέες ρυθμίσεις;
Στο πεδίο εφαρμογής τους υπάγονται εκτάσεις: (α) οι οποίες εμφανίζονται ως αγροτικές στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του έτους 1960 και δασώθηκαν μεταγενέστερα λόγω εγκατάλειψης, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα, και (β) επί των οποίων το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου ή δεν είναι καταγεγραμμένες ως δημόσια κτήματα.
3 Τι πρέπει να κάνει ο ενδιαφερόμενος για να τις σώσει;
Να υποβάλει αίτημα στο οποίο θα προβάλλει δικαιώματα κυριότητας επί έκτασης που εμφανίζεται ως ΑΔ στον αναρτημένο ή κυρωμένο δασικό χάρτη και θα εξετάζεται από τον δασάρχη (ή τον διευθυντή Δασών εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στην περιφερειακή ενότητα) εάν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας του Δημοσίου (από διαθήκη, δωρεά, δικαστική απόφαση κ.λπ.) ή καταγραφή της έκτασης στο βιβλίο δημοσίων κτημάτων ή υπαγωγή της στην κυριότητα του Δημοσίου για άλλη αιτία, π.χ. ως κοινόχρηστης ή διαθέσιμης εποικιστικής έκτασης.
4 Τι πρέπει να συνοδεύει την αίτηση;
Με την αίτηση συνυποβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο απόσπασμα του δασικού χάρτη με εντοπισμένη την εν λόγω έκταση ή στοιχεία εντοπισμού της, όπως τοπογραφικό ή κτηματολογικό διάγραμμα ή συντεταγμένες κορυφών, καθώς και βεβαίωση από την Κτηματική Υπηρεσία ότι η έκταση δεν είναι καταγεγραμμένη ως δημόσιο κτήμα. Σε περίπτωση που ο δασάρχης (ή ο διευθυντής Δασών) διαπιστώσει ότι το Δημόσιο θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου επί της συγκεκριμένης έκτασης, τότε απαντά στον αιτούντα ότι δεν μπορεί να εξεταστεί το αίτημά του. Διαφορετικά, του χορηγεί βεβαίωση περί της μη ύπαρξης στοιχείων θεμελιωτικών του δικαιώματος κυριότητας του Δημοσίου.
5 Πώς καθορίζεται η μελλοντική χρήση της έκτασης;
Εφόσον το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας, τότε πρέπει να διαπιστωθεί ο ειδικότερος χαρακτήρας της έκτασης. Σε περίπτωση που η έκταση φέρει μορφή δάσους, εξακολουθεί να υπάγεται στη δασική νομοθεσία, αλλά μπορεί να διατεθεί μόνο για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση ή για την πραγματοποίηση άλλης επιτρεπτής επέμβασης, π.χ. για εγκατάσταση σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), μονάδων αποθήκευσης ενέργειας κ.λπ. Η έκταση δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 30 στρέμματα.
Εάν ο δασωθείς αγρός φέρει σήμερα τη μορφή δασικής έκτασης, τότε εξαιρείται από τη δασική νομοθεσία και ο δασικός χάρτης αναμορφώνεται με απόφαση της Επιτροπής Δασολογίου. Ετσι, οι ιδιοκτήτες τους μπορούν να αξιοποιήσουν την έκταση σύμφωνα με τις χρήσεις γης της περιοχής, αφού λάβουν σχετική άδεια για την απομάκρυνση της δασικής βλάστησης.
6 Ποιος καθορίζει εάν ένας δασωμένος αγρός είναι δάσος ή δασική έκταση;
Για τις περιοχές όπου υπάρχει αναρτημένος ή μερικώς κυρωμένος δασικός χάρτης (και στην περίπτωση που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες) αρμόδια είναι η Επιτροπή Δασολογίου της περιφερειακής ενότητας. Για περιοχές που δεν καλύπτονται από αναρτημένο δασικό χάρτη πρέπει να εκδοθεί πράξη χαρακτηρισμού.
7 Τι συμβαίνει σε όσα αγροτεμάχια έχουν εκδοθεί πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής;
Για δασωμένους αγρούς επί των οποίων προκύπτει από τον έλεγχο ότι το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου, τότε τα πρωτόκολλα ανακαλούνται, ακόμη και αν τελεσιδίκησαν δικαστικά, χωρίς να απαιτείται για την ανάκληση η διακρίβωση του ειδικότερου χαρακτήρα της έκτασης από την οικεία Επιτροπή Δασολογίου.
8 Μπορεί σήμερα ένας δασωμένος αγρός να μεταβιβαστεί;
Για να προχωρήσει μια μεταβίβαση ιδιοκτησιών που έχουν χαρακτηριστεί ως ΑΔ, θα πρέπει να προσκομίζεται έγγραφο της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας που να βεβαιώνει ότι το Δημόσιο δεν έχει δικαίωμα κυριότητας επί αυτής.
9 Πώς αντιμετωπίζονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες έχουν ασκηθεί αντιρρήσεις κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη και παράλληλα αίτηση προς την Επιτροπή Δασολογίου με αντικείμενο τον ειδικότερο χαρακτηρισμό ως δάσους ή δασικής έκτασης που εμφανίζεται ως ΑΔ στον δασικό χάρτη;
Κατ’ αρχάς, η κίνηση των δύο διαδικασιών είναι αντιφατική, δεδομένου ότι η υποβολή των αντιρρήσεων σημαίνει αμφισβήτηση του δασικού χαρακτήρα της έκτασης, ενώ η αίτηση προς την οικεία Επιτροπή Δασολογίου συνεπάγεται κατ’ αρχήν παραδοχή του δασικού χαρακτήρα της. Παρ’ όλα αυτά, και με δεδομένο ότι δεν υφίσταται θεσμική απαγόρευση, μπορούν οι διαδικασίες να προχωρήσουν παράλληλα ή να προηγηθεί η αίτηση προς την Επιτροπή Δασολογίου που έχει την αρμοδιότητα για τον ειδικότερο χαρακτηρισμό των περιοχών δασικού χαρακτήρα οι οποίες περιλαμβάνονται στον αναρτημένο δασικό χάρτη.
10 Πώς θα γίνουν οι διορθώσεις των κτηματολογικών πινάκων;
Για τους δασωμένους αγρούς, για τους οποίους το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαίωμα, το Γραφείο Κτηματογράφησης θα διορθώσει τους κτηματολογικούς πίνακες υπέρ των ιδιωτών που έχουν υποβάλει δήλωση ιδιοκτησιακού δικαιώματος. Εάν δεν έχει υποβληθεί δήλωση ή δεν θεμελιώνεται δικαίωμα ιδιοκτησίας, θα καταγραφούν στους προσωρινούς κτηματολογικούς πίνακες ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».
Τράτσα Μάχη